Η σωστή αντηλιακή προστασία ξεκινάει από τη παιδική ηλικία – τι να γνωρίζεις αν έχεις παιδιά; Πως να επιλέξεις το κατάλληλο παιδικό αντηλιακό;

Ακόμα και αν δεν έχεις παιδιά, αν εκτέθηκες σε αρκετή ηλιακή ακτινοβολία από μικρή ηλικία και είχες αρκετά ηλιακά εγκαύματα, διάβασε το κείμενο μου.

Έως και το 80% της συνολικής έκθεσης ενός ατόμου στον ήλιο συμβαίνει κατά την παιδική ηλικία μέχρι την ηλικία των 18 ετών.

Για να μειωθεί η εμφάνιση καρκίνου του δέρματος, η προστασία από τον ήλιο θα πρέπει να ξεκινά όσο το δυνατόν νωρίτερα στη ζωή¹². H αυξημένη έκθεση στην UV ακτινοβολία κατά την πρώιμη ζωή έχει συσχετιστεί με μεγαλύτερο αριθμό σπίλων (ελιών), οι οποίοι με τη σειρά τους σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος αργότερα στη ζωή³. Τα σοβαρά ηλιακά εγκαύματα κατά την παιδική ηλικία αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης κακοήθους μελανώματος⁴, του πιο επικίνδυνου τύπου καρκίνου του δέρματος. Οι λιγότερο επικίνδυνοι τύποι καρκίνου του δέρματος (Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC) και Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC)) σχετίζονται με μακροχρόνια, επαναλαμβανόμενη έκθεση στον ήλιο.

Ο κίνδυνος από την υπεριώδη ακτινοβολία (UVB/UVA)

Όλοι μας εκτιθόμαστε σε δυο είδους ακτινοβολίες, την ακτινοβολία τύπου A (UV-A), η οποία έχει μεγαλύτερο μήκος κύματος και μπορεί να διεισδύσει στο χόριο, και την ακτινοβολία τύπου B (UV-B), η οποία έχει μικρότερο μήκος κύματος και επηρεάζει κυρίως την επιδερμίδα.

Το ηλιακό φως περιέχει τρεις τύπους υπεριώδους ακτινοβολίας (UVR), οι οποίοι ταξινομούνται με βάση τα βιολογικά τους αποτελέσματα και το μήκος κύματος:

• UVA (320–400 nm)

• UVB (290–320 nm)

• UVC (200–290 nm)

Οι UVA και UVB διαπερνούν την ατμόσφαιρα και μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο ανθρώπινο δέρμα, παρόλο που το όζον της ανώτερης ατμόσφαιρας φιλτράρει την UVC⁵.

Η υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία σχετίζεται με βλαβερές επιδράσεις. Ειδικά, όσον αφορά τα παιδιά, αυτά έχουν πιο λεπτό δέρμα και λιγότερη προστατευτική μελανίνη και διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο για άμεσες και μακροπρόθεσμες βλαβερές συνέπειες από την υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία. H υπεριώδης (UV) ακτινοβολία μπορεί να διεισδύσει ιδιαίτερα βαθιά στο δέρμα και να προκαλέσει μη αναστρέψιμες βλάβες, οι οποίες όμως είναι δύσκολο να εντοπιστούν κλινικά κατά την παιδική ηλικία.

Διάφορες στρατηγικές χρησιμοποιούνται για την προστασία των παιδιών, όπως:

• Αποφυγή του ήλιου –ειδικά το μεσημέρι– είτε με τεχνητές πηγές (π.χ. solarium)

• Περιορισμός της εξωτερικής δραστηριότητας από τις 10:00 π.μ. έως τις 4:00 μ.μ.

• Παραμονή σε σκιερά μέρη,

• Χρήση προστατευτικής ένδυσης: καπέλα με φαρδύ γείσο, γυαλιά ηλίου, μακρυμάνικα ρούχα με πυκνή ύφανση και μακριά παντελόνια

• Καθημερινή χρήση αντηλιακού ευρέος φάσματος με SPF μεγαλύτερο από 30

Έχει αποδειχθεί ότι η χρήση αντηλιακού στα παιδιά μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος αργότερα στη ζωή τους⁶.

Η χρήση αντηλιακού σε εκτεθειμένες περιοχές από τη γέννηση έως τα 20 έτη θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο μη-μελανωματωδών καρκίνων του δέρματος κατά 85%, και το μελάνωμα κατά 50% (εφόσον αποφευχθούν σοβαρά εγκαύματα πριν την ηλικία των 20 ετών)⁷.

Έχεις παιδιά; Πως μπορείς να τα προστατεύσεις;

Βρέφη κάτω των 6 μηνών

Η Ακαδημία Δερματολογίας (ΗΠΑ)⁸ αναφέρει ότι οι γονείς θα πρέπει να αποφεύγουν την έκθεση των βρεφών κάτω των 6 μηνών στις ακτίνες του ήλιου. Τα μωρά δεν γεννιούνται με ανεπτυγμένο σύστημα προστασίας του δέρματος⁹. Το δέρμα τους είναι πιο λεπτό και καίγεται πιο εύκολα από το δέρμα των ενηλίκων. Ένα ηλιακό έγκαυμα σε βρέφος είναι πιο σοβαρό λόγω του ότι έχουν μεγαλύτερη επιφάνεια δέρματος σε σχέση με το σωματικό τους βάρος. Ακόμα και τα παιδιά με σκουρόχρωμη επιδερμίδα χρειάζονται πλήρη προστασία.

Οι οδηγίες για βρέφη κάτων των 6 μηνών είναι:

• Αποφύγετε την άμεση έκθεση στον ήλιο.

• Αποφύγετε τις μετακινήσεις μεταξύ 11 π.μ. και 3 μ.μ., ειδικά κοντά στο μεσημέρι.

• Ο καλύτερος τρόπος προστασίας των βρεφών από τον ήλιο είναι να τα κρατάμε στη σκιά όσο το δυνατόν περισσότερο, καθώς και να τα ντύνουμε με ελαφριά, μακρυμάνικα ρούχα, παντελόνια, καπέλο με φαρδύ γείσο και γυαλιά ηλίου. Αν δεν υπάρχει διαθέσιμη σκιά, μπορείτε να τη δημιουργήσετε χρησιμοποιώντας μια ομπρέλα, σκίαστρο ή το σκέπαστρο του καροτσιού.

• Φροντίστε το μωρό σας να μην υπερθερμανθεί. Αν το μωρό σας είναι ανήσυχο, κλαίει υπερβολικά ή εμφανίζει σημάδια ηλιακού εγκαύματος – όπως κοκκινίλες σε ανοιχτόχρωμες επιδερμίδες ή πιο σκούρες περιοχές σε σκουρόχρωμες επιδερμίδες – σε εκτεθειμένα σημεία του σώματος, μεταφέρετέ ως σε εσωτερικό χώρο.

Η χρήση αντηλιακού θα πρέπει να αποφεύγεται σε βρέφη κάτω των 6 μηνών.

• Αν δεν υπάρχει διαθέσιμη σκιά, χρησιμοποιήστε μικρή ποσότητα αντηλιακού σε εκτεθειμένες περιοχές (π.χ. πρόσωπο, χέρια), μόνο κατά περίπτωση. Αποφύγετε τα μάτια και το στόμα.

  • Προτιμήστε φυσικά φίλτρα όπως οξείδιο του ψευδαργύρου

Το αντηλιακό θα πρέπει να αφαιρείται από το δέρμα του βρέφους μόλις βρεθεί σε εσωτερικό χώρο.

Βρέφη άνω των 6 μηνών

• Οι γονείς βρεφών και νηπίων ηλικίας 6 μηνών και άνω μπορούν να εφαρμόζουν αντηλιακό ευρέως φάσματος, ανθεκτικό στο νερό, με δείκτη SPF 30 ή μεγαλύτερο, σε όλα τα σημεία του δέρματος που δεν καλύπτονται από ρούχα, σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας.

• Επαναλάβετε την εφαρμογή κάθε 2 ώρες και μετά από νερό ή ιδρώτα ή όσο συχνά αναφέρεται στην ετικέτα του προϊόντος.

Αντηλιακά που περιέχουν οξείδιο του ψευδαργύρου, καθώς και ειδικά αντηλιακά σχεδιασμένα για βρέφη ή νήπια, είναι πιθανό να προκαλέσουν λιγότερους ερεθισμούς στο ευαίσθητο δέρμα τους.

Προτιμήστε αντηλιακά ρούχα που θα βρείτε στο εμπόριο:

Στην αγορά θα βρείτε αντηλιακά ρούχα με βαθμολογίες UPF (Ultraviolet Protection Factor) είναι παρόμοιες με τους δείκτες SPF στα αντηλιακά¹⁰.

Το «Φαινόμενο της Τρύπας» ("Hole Effect")

Όλα τα υφάσματα που είναι υφασμένα περιέχουν μικροσκοπικές τρύπες μεταξύ των ινών. Όσο πιο πυκνή είναι η ύφανση και οι ίνες, τόσο μεγαλύτερη προστασία από την UV ακτινοβολία προσφέρει το ρούχο.

Προσοχή:

Όταν το ρούχο είναι σφιχτό, βρεγμένο ή φθαρμένο, οι τρύπες μεγαλώνουν και αυξάνεται η διείσδυση UV ακτινοβολίας.

Τι πρέπει να προσφέρει ένα καλό παιδικό αντηλιακό;

Η επιλογή κατάλληλου αντηλιακού για βρέφη και νήπια είναι ακόμα πιο απαιτητική.

• Να έχει 100% Φυσικό Φίλτρο – Οξείδιο Ψευδαργύρου non-nano. Αυτό το είδους φίλτρο είναι ασφαλές και για το πιο ευαίσθητο βρεφικό δέρμα, χωρίς να διεισδύει στο δέρμα.

• Ιδανικά, χωρίς διοξείδιο του Τιτανίου. Ορισμένα παιδικά αντηλιακά με φυσικά φίλτρα περιέχουν Διοξείδιο του Τιτανίου, το οποίο έχει διχάσει την επιστημονική κοινότητα. Προσωπικά, δε θα το επέλεγα.

• SPF Eco-Booster - αυτό είναι μια καινοτομία που ανεβάζει την αποτελεσματικότητα και τη διάρκεια προστασίας, κάτι το οποίο είναι σημαντικό για τα παιδικά αντηλιακά. Τι είναι το SPF Eco-Booster; Αυτό όταν προστίθεται στα αντηλιακά, ενισχύει το SPF μέσω φυσικής σκέδασης του φωτός. Δηλαδή, σπάει και διασκορπίζει τις UV ακτίνες, μειώνοντας την έκθεσή τους στο δέρμα. Λειτουργεί συμπληρωματικά στα φίλτρα — δεν τα αντικαθιστά, αλλά επιτρέπει να χρησιμοποιούνται σε μικρότερη ποσότητα. Με τη προσθήκη του μειώνεται η λιπαρότητα και δίνεται μια ανάλαφρη αίσθηση.

• Βιολογικά πιστοποιημένα συστατικά

• Ενυδατική και προστατευτική σύνθεση που θρέφει το δέρμα - ιδανικό για ατοπικά δέρματα. Συνήθως τέτοιες συνθέσεις έχουν βρώμη, αβοκάντο, Ω-3 & Ω-6, κεραμίδια.

• Να είναι κατάλληλο για χρήση σε πρόσωπο, να μην τσούζει τα μάτια. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί τα βρέφη τρίβουν συχνά το πρόσωπο ή τα μάτια τους. Η εταιρεία αντηλιακού για τα βρέφη και μωρά / παιδιά πρέπει να αναφέρει ότι έχει μελετηθεί για να μην προκαλεί δάκρυα ή ερεθισμούς. Το δακρυϊκό σύστημα των βρεφών βρίσκεται ακόμη υπό ανάπτυξη, και το αντανακλαστικό του βλεφαρίσματος που προστατεύει τα μάτια δεν είναι πλήρως ώριμο μέσα στον πρώτο χρόνο ζωής, γεγονός που αυξάνει¹¹ ¹²την ευαισθησία τους

• Μιας και το δέρμα τους είναι αρκετά ευαίσθητο με αποτέλεσμα η χρήση να είναι συχνή και επαναλαμβανόμενη, προτείνεται το αντηλιακό να είναι φιλικό προς το περιβάλλον και τους ωκεανούς (Clean Ocean). Ένα αντηλιακό που δε θα διαταράσσει το θαλάσσιο οικοσύστημα.

• Με υψηλό δείκτη προστασίας (SPF 50), να αναγράφει ότι είναι με ευρέως φάσματος προστασία (UVA & UVB), ανθεκτικό στο νερό και στο ιδρώτα και χωρίς άρωμα, parabens ή άλλα επιβαρυντικά συστατικά.

Κάτι το οποίο συστήνεται είναι να για να είσαι σίγουρη σαν μητέρα ότι έχει καλυφθεί πλήρως το παιδί σου να επιλέξεις ένα αδιαφανές αντηλιακό που αφήνει ορατό φιλμ στο δέρμα του βρέφους¹³.

Τι αντηλιακό προτείνω;

Clean Baby Sunscreen Bρεφικο Αντηλιακο SPF50

Κύρια χαρακτηριστικά και οφέλη:

100% φυσικό αντηλιακό φίλτρο – Οξείδιο του Ψευδαργύρου (non-nano), χωρίς Διοξείδιο του Τιτανίου. Η AEGLI- PREMIUM ORGANICS είναι η πρώτη ελληνική εταιρεία που δημιούργησε το 2020 αντηλιακά αποκλειστικά με φυσικό φίλτρο, το οποίο είναι απόλυτα κατάλληλο για τα βρέφη, καθώς το μεταβολικό τους σύστημα δεν είναι ακόμα πλήρως ανεπτυγμένο, οπότε μπορεί να μην επεξεργάζεται ή αποτοξινώνει αποτελεσματικά τις ουσίες αυτές.

Διαθέτει πολύ υψηλή προστασία SPF50 – από UVA &UVB ακτινοβολία και έχει άμεση δράση – δεν απαιτείται χρόνος αναμονής μετά την εφαρμογή. Είναι ανθεκτικό σε νερό και ιδρώτα, χωρίς άρωμα – κατάλληλο για ευαίσθητα βρεφικά δέρματα. Ιδανικό για βρέφη άνω των 6 μηνών και νήπια. Είναι προϊόν 100% Clean Ocean –με πιστοποίηση για μηδενική επίδραση στο θαλάσσιο οικοσύστημα.

Η καινοτομία SPF ECO – BOOSTER που διαθέτει το προϊόν

ο πατενταρισμένος φυτικός παράγοντας που ενισχύει τη δράση του φυσικού φίλτρου- το κάνει να έχει απαλή υφή και να μην αφήνει λευκά στίγματα.

Φυσικά ή βιολογικά συστατικά:

• Οξείδιο του Ψευδαργύρου (non-nano) – 100% φυσικό αντηλιακό φίλτρο, ασφαλές για το δέρμα και το περιβάλλον.

• Βρώμη – Φυσικό καταπραϋντικό, ιδανικό για ευαίσθητα ή ερεθισμένα δέρματα.

• Έλαιο Αβοκάντο – Πλούσιο σε βιταμίνες και λιπαρά οξέα, θρέφει και ενυδατώνει σε βάθος.

• Ω-3 και Ω-6 λιπαρά οξέα – Φυσικά απαραίτητα λιπαρά που ενισχύουν τον δερματικό φραγμό.

• Φωσφολιπίδια & Κεραμίδια – Βιομιμητικά στοιχεία που προστατεύουν και ενισχύουν το δέρμα.

• SPF Eco–Booster (πατενταρισμένος φυτικός παράγοντας) – Φυτικής προέλευσης καινοτομία για ενίσχυση της αντηλιακής δράσης χωρίς χημικά.

Φιλικό προς το περιβάλλον - ανακυκλώσιμη συσκευασία από ζαχαροκάλαμο.

100% CLEAN OCEAN. Το προϊόν έχει μηδενική επίδραση στο θαλάσσιο οικοσύστημα, κάτι που σημαίνει:

• Δεν περιέχει φίλτρα ή χημικά που επιβαρύνουν κοράλλια ή θαλάσσια ζωή.

• Χρησιμοποιείται non-nano Οξείδιο Ψευδαργύρου, που θεωρείται ασφαλές για τον υδάτινο μικροοργανισμό.

• Χωρίς Διοξείδιο του Τιτανίου ή άλλα επιβλαβή φίλτρα που ρυπαίνουν τη θάλασσα.

Τι να κάνεις αν το παιδί σου πάθει ηλιακό έγκαυμα παρά τη χρήση αντηλιακού;

Τότε πολύ πιθανόν δεν εφαρμόζεις σωστά ή αρκετά το αντηλιακό. Ένας ενήλικας πρέπει να χρησιμοποιεί περίπου μία κουταλιά της σούπας αντηλιακό (δηλαδή περίπου όσο ένα σφηνάκι – 30ml) όπως θα δεις στο γράφημα - εικόνα

Οι μελέτες δείχνουν ότι συνήθως χρησιμοποιούμε μόνο το 1/4 αυτής της ποσότητας. Για παράδειγμα μια οικογένεια 4 ατόμων θα καταναλώσει ένα μπουκαλάκι 180ml (6 oz) σε μόλις 3–4 ώρες εάν εφαρμόζεται σωστά¹⁴.

Τι ποσότητα χρειάζεται ένα παιδί; Ένα παιδί χρειάζεται περίπου 15 ml (μια γεμάτη κουταλιά του γλυκού) για ολόσωμη εφαρμογή, δηλαδή μισό σφηνάκι.

Άρα, πως να προστατέψεις το παιδάκι σου αποτελεσματικά;

• Αν βρίσκεστε στην παραλία, ομπρέλα και καπέλο με φαρδύ γείσο για σκιά. Αδιαφανές αντηλιακό αν 6 μηνών + με δείκτη SPF50.

• Μπουκάλι με νερό ή γάλα για σωστά ενυδάτωση.

• Ελαφριά ρούχα που καλύπτουν το δέρμα με αντηλιακή προστασία.

Η καλύτερη προστασία είναι να διατηρείτε το βρέφος στη σκιά – και, εάν είναι δυνατόν, να αποφεύγεται τελείως η έκθεσή του στον ήλιο. Αν δεν υπάρχει φυσική σκιά, δημιουργήστε τεχνητή με μια ομπρέλα ή με το σκίαστρο του καροτσιού¹⁵. Σαν μητέρα διαδραματίζεις το βασικότερο ρόλο στη συμπεριφορά και στην έκθεση του παιδιού σου στον ήλιο¹⁶.

---

Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται εδώ παρέχονται αποκλειστικά για εκπαιδευτικούς σκοπούς και δεν αποτελούν ιατρική συμβουλή. Παρόλο που καταβάλλεται κάθε προσπάθεια ώστε οι πληροφορίες να είναι ακριβείς και αξιόπιστες κατά την ημερομηνία δημοσίευσης, μεταγενέστερες εξελίξεις ενδέχεται να επηρεάσουν την ακρίβειά τους. Μην προχωρείτε σε αλλαγές στις θεραπείες ή τον τρόπο ζωής σας χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τον γιατρό σας. Ορισμένα συμπληρώματα ενδέχεται να αλληλεπιδράσουν με φαρμακευτική αγωγή ή ιατρικές καταστάσεις, επομένως είναι σημαντικό να συμβουλεύεστε πάντα τον πάροχο υγειονομικής φροντίδας σας.

1. Görig T, Södel C, Pfahlberg AB, Gefeller O, Breitbart EW, Diehl K. Sun Protection and Sunburn in Children Aged 1-10 Years in Germany: Prevalence and Determinants. Children (Basel). 2021 Jul 31;8(8):668. doi: 10.3390/children8080668. PMID: 34438559; PMCID: PMC8394729.

2. Melo TG, Rosvailer MSC, Carvalho VO. BATHING, MAKE-UP, AND SUNSCREEN: WHICH PRODUCTS DO CHILDREN USE? Rev Paul Pediatr. 2020;38:e2018319. doi: 10.1590/1984-0462/2020/38/2018319. Epub 2020 May 8. PMID: 32401944; PMCID: PMC7212586.

3. Görig T, Södel C, Pfahlberg AB, Gefeller O, Breitbart EW, Diehl K. Sun Protection and Sunburn in Children Aged 1-10 Years in Germany: Prevalence and Determinants. Children (Basel). 2021 Jul 31;8(8):668. doi: 10.3390/children8080668. PMID: 34438559; PMCID: PMC8394729.

4. Shafie Pour N et al. Sun Protection for Children: A Review. J Pediatr Rev. 2015 January; 3(1):e155 https://jpr.mazums.ac.ir/article-1-93-fa.pdf

5. Shafie Pour N et al. Sun Protection for Children: A Review. J Pediatr Rev. 2015 January; 3(1):e155

6. Alsaidan MS, Alsohaimi A, Alanazi ZG, Alnefea AZ, Alanazi RM, Algraene TS. Current practice and beliefs of parents toward sunscreen use for their children: A cross-sectional study. Prev Med Rep. 2023 May 12;34:102237. doi: 10.1016/j.pmedr.2023.102237. PMID: 37214162; PMCID: PMC10199206.

7. Shafie Pour N et al. Sun Protection for Children: A Review. J Pediatr Rev. 2015 January; 3(1):e155

8. https://www.aad.org/media/stats-sunscreen

9. https://dermatology.ca/public-patients/sun-protection/sun-safety-every-day/

10. https://dermatology.ca/public-patients/sun-protection/sun-safety-every-day/

11. Lawrenson JG, Birhah R, Murphy PJ. Tear-film lipid layer morphology and corneal sensation in the development of blinking in neonates and infants. J Anat. 2005;206(3):265–70

12. Dusza SW, Halpern AC, Satagopan JM, Oliveria SA, Weinstock MA, Scope A, Berwick M, Geller AC, et al. Prospective study of sunburn and sun behavior patterns during adolescence. Pediatrics. 2012;129(2):309–17.

13. Paller AS, Hawk JL, Honig P, Giam YC, Hoath S, Mack MC, Stamatas GN, et al. New insights about infant and toddler skin: implications for sun protection. Pediatrics. 2011;128(1):92–102.

14. https://pedsderm.net/site/assets/files/1028/spd_sun_protection_bw_rev2024.pdf

15. USFDA. Should You Put Sunscreen on Infants? Not Usually.: U.S. Food and Drug Administration; 2014. Available fro

16. Larsen MB, Petersen B, Philipsen PA, Young A, Thieden E, Wulf HC. Sun exposure and protection behavior of Danish farm children: parental influence on their children, Photochemistry and Photobiology 2014.; 2014.